Σκοπός του νομοσχεδίου με τίτλο «Εισαγωγή της Δικαστικής Μέριμνας και της Υποστηριζόμενης Λήψης Αποφάσεων – Τροποποίηση των άρθρων 1666 έως 1686 του Αστικού Κώδικα περί Δικαστικής Συμπαράστασης και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης» είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμού και η προσαρμογή της χώρας στα διεθνή πρότυπα. Το σχέδιο νόμου, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Μπούγας, έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και διέπεται από σεβασμό στον πάσχοντα καθώς οι διατάξεις του δίνουν έμφαση στη φροντίδα και όχι στην απαγόρευση.

«Το νομοσχέδιο θα προσφέρει λύσεις σε πρακτικό επίπεδο για τους πάσχοντες και τις οικογένειες των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν αναπηρία/σωματική, νοητική ή ψυχική. Έγινε με φροντίδα και αγάπη στους ανθρώπους που έχουν αυτά τα προβλήματα…» τόνισε ο υφυπουργός συμπληρώνοντας πως «σέβεται την αρχή της αυτοδιάθεσης και της αυτόνομης παρουσίας του ατόμου».

Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, οι αξιολογούμενες διατάξεις ανταποκρίνονται στο άρθρο 12 της Σύμβασης και στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών και, συγκεκριμένα, στην αντικατάσταση του συστήματος υποκαθιστώμενης λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών Δικαστικής Συμπαράστασης, με το καθεστώς της υποστηριζόμενης λήψης αποφάσεων που σέβεται την αυτονομία, τη θέληση και τις προτιμήσεις του ατόμου που πρόκειται να τεθεί σε αυτό το καθεστώς.

Συγκεκριμένα, άξονα των ρυθμίσεων αποτελεί ο σεβασμός και η πλήρης διασφάλιση των δικαιωμάτων, με την παροχή εγγυήσεων ότι δεν θα υφίστανται καταχρηστικές συμπεριφορές σε βάρος της ζωής, της περιουσίας και της προσωπικότητας των ατόμων. Υιοθέτηση του θεσμού της Δικαστικής Μέριμνας, με δυνατότητα είτε αναπλήρωσης είτε περιορισμού της δικαιοπρακτικής ικανότητας του προσώπου από τον ασκούντα αυτήν (πλήρως ή μερικώς).

Αναβάθμιση του θεσμού και αντιμετώπιση μια σειράς από διαχρονικές αστοχίες ή αδυναμίες του συστήματος, μέσω της σύστασης Μητρώου Δικαστικής Μέριμνας, στο οποίο θα καταχωρίζονται όλες οι αποφάσεις που διατάσσουν την υποβολή προσώπου σε Δικαστική Μέριμνα, με σκοπό τη δημιουργία αρχείου και την τήρηση στατιστικών

Εκσυγχρονισμός του θεσμού και προσαρμογή της Χώρας στα διεθνή πρότυπα με με δυνατότητα υποβολής ενός προσώπου σε καθεστώς «υποστηριζόμενης λήψης αποφάσεων.

Ειδικότερα:

Αλλάζει η επί πολλές δεκαετίες κυρίαρχη αντίληψη ότι η αναπηρία/σωματική, νοητική ή ψυχική οδηγεί αδιακρίτως σε απώλεια της ικανότητας λήψης αποφάσεων και, ως εκ τούτου, της δικαιοπρακτικής ικανότητας.

Δικαιοσύνη προσβάσιμη, γρήγορη, προσαρμοσμένη και επικεντρωμένη στις ανάγκες και τα δικαιώματα των ΑμεΑ, ασθενών ή υπερηλίκων με δυνατότητα στα άτομα που τίθενται σε θέση Δικαστικής Μέριμνας, η εξέτασή τους να λαμβάνει χώρα και απομακρυσμένα, σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η μεταβασή τους στο χώρο του δικαστηρίου.

Δημιουργία ενός ευέλικτου θεσμικού πλαισίου για τα άτομα που χρήζουν προστασίας με μείωση του κόστους των εξόδων με τη διεύρυνση της νομικής βοήθειας και την καταβολή της αμοιβής του πραγματογνώμονα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Μαρία Ζαχαροπούλου