Με τη «σφραγίδα» νομιμότητας του Συμβουλίου της Επικράτειας οι ασφαλιστικές εταιρείες δικαιούνται, υπό προϋποθέσεις, να προχωρούν μονομερώς σε αυξήσεις των ασφαλίστρων στις συμβάσεις υγείας.
Το ΣτΕ, με την απόφαση 2196/2025, «επιβεβαίωσε ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να αυξάνουν μονομερώς τα ασφάλιστρα στις συμβάσεις υγείας, ώστε αυτά να παραμένουν επαρκή καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης».
Κατά την απόφαση, η ρήτρα που επιτρέπει τις εν λόγω αυξήσεις είναι νόμιμη μόνον όταν συντρέχουν δύο βασικές προϋποθέσεις: πρώτον, να διαθέτει σαφή και κατανοητά κριτήρια και, δεύτερον, ο ασφαλισμένος να λαμβάνει επαρκή ενημέρωση για το περιεχόμενο του συμβολαίου.
Η σύμβαση οφείλει να περιγράφει με τρόπο κατανοητό στον μέσο ασφαλισμένο πώς θα υπολογίζονται οι αυξήσεις και ποιες θα είναι οι πιθανές οικονομικές συνέπειες. Τα κριτήρια πρέπει να είναι συγκεκριμένα, εύλογα και στο μέτρο του δυνατού ορισμένα. Ακόμη και όταν τα κριτήρια στηρίζονται σε εσωτερικά τεχνικοοικονομικά δεδομένα της ασφαλιστικής εταιρείας που δεν είναι δημόσια προσβάσιμα ή σε δεδομένα για το κόστος των υπηρεσιών υγείας που δεν προκύπτουν από δημόσιους δείκτες, η ρήτρα μπορεί να κριθεί νόμιμη, εφόσον η εταιρεία δεσμεύεται να παρέχει στον ασφαλισμένο τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να κατανοεί και να ελέγχει την αναπροσαρμογή.
Παράλληλα, ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες τόσο πριν από την υπογραφή της σύμβασης όσο και ενόσω αυτή βρίσκεται σε ισχύ, ώστε να μπορεί να επαληθεύει εάν οι αυξήσεις εφαρμόζονται σύμφωνα με τα καθορισμένα κριτήρια και να ασκεί τα δικαιώματά του.
Οι σύμβουλοι Επικράτειας έκριναν ότι:
• Η ρήτρα δεν καθίσταται αυτομάτως αδιαφανής ή καταχρηστική μόνο και μόνο επειδή δεν προδιαγράφει το ακριβές ποσό των μελλοντικών αυξήσεων, δεν θέτει ανώτατο όριο ή δεν επιτρέπει στον ασφαλισμένο να υπολογίσει με απόλυτη ακρίβεια τις αυξήσεις εκ των προτέρων.
• Για να είναι έγκυρη, η ρήτρα οφείλει να περιγράφει σαφώς τον μηχανισμό αναπροσαρμογής, με δυνατότητα ανάλυσης και επεξήγησης κατά τις διαπραγματεύσεις, ώστε ο ασφαλισμένος να μπορεί να ελέγχει κατά τη διάρκεια της σύμβασης ότι οι αυξήσεις εφαρμόζονται βάσει των προβλεπόμενων κριτηρίων. Η εταιρεία οφείλει να δεσμεύεται ότι θα παρέχει την απαραίτητη πληροφόρηση πριν τεθεί σε ισχύ η ρήτρα.
