Ο συντηρητικός επιχειρηματίας Νάσρι Ασφούρα, τον οποίο είχε ταχθεί υπέρ του ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ανακηρύχθηκε χθες Τετάρτη επικρατών των προεδρικών εκλογών στην Ονδούρα, τρεις εβδομάδες μετά την ημέρα της ψηφοφορίας, διαδικασία που σφραγίστηκε από την ελάχιστη διαφορά των δυο κυριότερων υποψηφίων και από καταγγελίες για νοθεία και σηματοδοτεί την επιστροφή της δεξιάς στην εξουσία στο κράτος της κεντρικής Αμερικής.
Μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της προέδρου της αριστεράς Σιομάρα Κάστρο, η νίκη του Νάσρι Ασφούρα επιβεβαιώνει και σε αυτή τη χώρα την προώθηση δυνάμεων της δεξιάς στη Λατινική Αμερική, μετά τη Χιλή, τη Βολιβία, το Περού και την Αργεντινή. Στις δυο μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής, τη Βραζιλία και το Μεξικό, την εξουσία ασκούν δυνάμεις προσδιοριζόμενες στην αριστερά.
Ο κ. Ασφούρα, γνωστός ως Τίτο, 67 ετών, γιος παλαιστινίων μεταναστών, αναμένεται να αναλάβει τα καθήκοντά του την 27η Ιανουαρίου.
Ο επιχειρηματίας του κλάδου των κατασκευών επικράτησε οριακά του τηλεοπτικού παρουσιαστή Σαλβαδόρ Νασράλα, υποψήφιου άλλου κόμματος της δεξιάς, που ζητούσε ως χθες πλήρη ανακαταμέτρηση των ψήφων, καταγγέλλοντας παρατυπίες και «κλοπή».
Το εθνικό εκλογικό συμβούλιο (CNE) «ανακηρύσσει εκλεγμένο (σ.σ. πρόεδρο) για τετραετή θητεία τον πολίτη Νάσρι Χουάν Ασφούρα Σάμπλα», περίληψε η πρόεδρος του θεσμού Άνα Πάολα Χολ.
Ο κ. Ασφούρα έλαβε το 40,1% των ψήφων, έναντι 39,53% του κ. Νασράλα, ενώ η Ρίξι Μονκάδα, υποψήφια της παράταξης της αριστεράς στην οποία ανήκει η απερχόμενη πρόεδρος Κάστρο, περιορίστηκε στην τρίτη θέση με το 19,9% των ψήφων, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα.
«Ονδούρα (…) δεν θα σε απογοητεύσω», διαβεβαίωσε ο ανακηρυχθείς πρόεδρος μέσω X.
Πίεση του Τραμπ
Μερικά λεπτά μετά την ανακήρυξη του κ. Ασφούρα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάρκο Ρούμπιο εξήρε την «καθαρή» και «αδιαμφισβήτητη» νίκη του, καλώντας «όλα τα μέρη» να «σεβαστούν τα επιβεβαιωμένα αποτελέσματα» ώστε να υπάρξει άμεση «ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας» στη χώρα.
«Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με την κυβέρνησή του για να προωθήσουμε τη διμερή και περιφερειακή συνεργασία μας, να βάλουμε τέλος στην παράνομη μετανάστευση στις ΗΠΑ, και να ενισχύσουμε τις οικονομικές σχέσεις των δυο χωρών μας», πρόσθεσε στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ονδούρας και στην επικράτειά τους ζουν κάπου 2 εκατομμύρια μετανάστες από τη χώρα αυτή. Τα εμβάσματά τους αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο του ΑΕΠ.
Λίγα 24ωρα πριν από τις εκλογές σε έναν γύρο την 30ή Νοεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ απειλούσε να περικόψει τη βοήθεια σε μια από τις φτωχότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής αν δεν αναδεικνυόταν νικητής ο κ. Ασφούρα.
Εξάλλου, ο ένοικος του Λευκού Οίκου είχε επωφεληθεί από τον πρώην πρόεδρο Χουάν Ορλάντο Ερνάντες (2014-2022), εκλεγμένο με τα χρώματα του PN του κ. Ασφούρα και πολιτικό μέντορα του ιδίου, ο οποίος εκτίει ποινή κάθειρξης 45 ετών στις ΗΠΑ έπειτα από καταδίκη για συνέργεια στη διακίνηση εκατοντάδων τόνων κοκαΐνης προς την αμερικανική αγορά.
Ο πρώην πρόεδρος έκρινε μέσω X ότι η Ονδούρα έκλεισε «έναν κύκλο» και «ξεκινά νέο στάδιο με ελπίδα» για να μπει η χώρα «στον σωστό δρόμο».
Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι έκανε λόγο για «κατηγορηματική ήττα του ναρκωσοσιαλισμού».
Πόλωση
Οι επανειλημμένες διακοπές της καταμέτρησης, που το CNE απέδωσε σε τεχνικά προβλήματα της ιδιωτικής εταιρείας στην οποία είχε ανατεθεί η μετάδοση και η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων, τροφοδότησαν την καχυποψία και οδήγησαν σε καταγγελίες για απάτη και νοθεία, σημείωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Ο κ. Νασράλα δεν έπαψε να καταγγέλλει «κλοπή», ενώ η κ. Μονκάδα, όπως και η πρόεδρος Κάστρο, τη «νόθευση» του αποτελέσματος και την «ανάμιξη» του αμερικανού προέδρου Τραμπ στην εκλογική διαδικασία.
Τις τελευταίες ημέρες διεξαγόταν ανακαταμέτρηση μερικών χιλιάδων πρακτικών καταμέτρησης σε εκλογικά τμήματα που παρουσίαζαν «ασυνέπειες».
Οι αποστολές εκλογικών παρατηρητών του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη χώρα ανέφεραν πάντως πως δεν διαπίστωσαν παρατυπίες, τουλάχιστον σε βαθμό που θα μπορούσε να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Άλλοτε δήμαρχος στην πρωτεύουσα Τεγκουσιγκάλπα, ο Νάσρι Ασφούρα εξασφάλισε τη στήριξη του στρατού — θεσμού κλειδιού στην Ονδούρα, χώρα με μακρά ιστορία πραξικοπημάτων, με πιο πρόσφατο εκείνο του 2009, που ανέτρεψε τον πρόεδρο Μανουέλ Σελάγια, τον σύζυγο της απερχόμενης προέδρου Κάστρο.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει υποσχεθεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις στο κράτος 11 εκατ. κατοίκων και έχει εκφράσει την πρόθεσή του να επαναπροσεγγίσει την Ταϊβάν — η απερχόμενη πρόεδρος Κάστρο αποκατέστησε διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα το 2023.
Ωστόσο καλείται να κυβερνήσει μια ολοένα περισσότερο πολωμένη χώρα έπειτα από την αμφισβητηθείσα εκλογική διαδικασία: η Ονδούρα είναι αντιμέτωπη με τη βία των διακινητών και συμμοριών, που η πρόεδρος Κάστρο προσπάθησε να καταπολεμήσει κηρύσσοντας καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ο ομόλογός της στο Ελ Σαλβαδόρ, ο Ναγίμπ Μπουκέλε.
Όπως και σε αυτή την τελευταία χώρα, μη κυβερνητικές οργανώσεις καυτηρίασαν την πολιτική της για το ζήτημα, καταγγέλλοντας παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Ονδούρα, τα δυο τρίτα του πληθυσμού της οποίας ζουν στη φτώχεια, είναι από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής που μαστίζονται από τη βία των συμμοριών. Παρότι έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, ο δείκτης των ανθρωποκτονιών –27 ανά 100.000 κατοίκους– είναι από τους υψηλότερους στην περιοχή και πολλαπλάσιος του παγκόσμιου.
