Με επιτυχία ολοκλήρωσαν τον πρώτο διερευνητικό κύκλο συνομιλιών για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) του Φρίντριχ Μερτς και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς, ο οποίος πάντως δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις.
Ουσιαστικά τα δύο κόμματα συμφώνησαν, ότι θέλουν να συγκυβερνήσουν την επόμενη τετραετία. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, το ότι σε δύο κεφαλαιώδη ζητήματα κατέληξαν επίσης σε συμφωνία, χωρίς την οποία ασφαλώς δεν θα μπορούσαν να συγκυβερνήσουν. Το πρώτο ζήτημα αφορά την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής, με μαζικές απελάσεις μεταναστών στα σύνορα, αλλά και με πολλά ερωτήματα να ανακύπτουν ως προς τα νομικά παρεπόμενα και την πιθανότητα να ακυρωθεί στα δικαστήρια αυτή η πρακτική, όπως ήδη προειδοποιεί η ανθρωπιστική οργάνωση Pro Asyl. Ήταν μία παραχώρηση του SPD στον μελλοντικό καγκελάριο Μερτς.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά το «δημοσιονομικό μπαζούκα» των 500 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε κρίσιμες υποδομές, «κατά παράκαμψη» ουσιαστικά του τακτικού προϋπολογισμού. Ήταν η παραχώρηση του Μερτς προς το SPD. Παρά τα ενθαρρυντικά βήματα, βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή και τίποτα δεν προδικάζει την τελική συμφωνία, όπως σημειώνει η Deutsche Welle. Όπως επιβεβαίωσε το μεσημέρι της Δευτέρας ο Γενικός Γραμματέας της CDU, Κάρστεν Λίνεμαν, η επίσημη έναρξη διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης θα γίνει την Πέμπτη 13 Μαρτίου, με παράλληλες διαβουλεύσεις σε 16 ομάδες εργασίας.
Στόχος είναι να καταλήξουν οι διαπραγματευτές σε κοινές και συγκεκριμένες προγραμματικές θέσεις μέσα σε 10 ημέρες. «Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο, πρέπει να συνεχίσουμε με απόλυτη συγκέντρωση» προειδοποιεί ο Λίνεμαν. Τί σημαίνει αυτό χρονικά; Το 2021 από το αντίστοιχο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, είχαν μεσολαβήσει σχεδόν έξι εβδομάδες, ενώ το τελικό κείμενο της συμφωνίας για τον κυβερνητικό συνασπισμό υπό τον Όλαφ Σολτς είχε συνολική έκταση 144 σελίδων. Κάτι παρόμοιο είναι πιθανό να συμβεί και τώρα.
Ο ίδιος ο Φρίντριχ Μερτς επιμένει πάντως ότι οι διαδικασίες πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το Πάσχα. Στελέχη της CDU επισημαίνουν ότι ο χρόνος πιέζει, οι διεθνείς εξελίξεις δεν περιμένουν και ίσως δεν χρειάζεται οι διαπραγματευτές να συμφωνήσουν σε ένα τόσο μακροσκελές κείμενο, όπως στις μετεκλογικές διαπραγματεύσεις του 2021, αλλά θα ήταν καλύτερα να περιοριστούν σε μία πιο γενική διακήρυξη αρχών.
Από τη στιγμή που θα ανακοινωθεί και θα δημοσιοποιηθεί η τελική συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, θα πρέπει στη συνέχεια να επικυρωθεί και από τα ίδια τα κόμματα. Για τους Χριστιανοδημοκράτες αρκεί ένα έκτακτο συνέδριο, αλλά οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα διοργανώσουν εσωκομματικό δημοψήφισμα για την τελική έγκριση.
Στους δύο χωρεί και… τρίτος
Αστάθμητος παράγοντας για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι οι «Πράσινοι», παρότι δεν συμμετέχουν καν στη νέα κυβέρνηση υπό τον Φρίντριχ Μερτς. Ωστόσο, ο Μερτς χρειάζεται τη συγκατάθεσή τους για να περάσει μία αναθεώρηση του Συντάγματος, όσον αφορά το «φρένο του χρέους» σε μία άλλη πολιτική διαπραγμάτευση, η οποία «τρέχει» παράλληλα και θα πρέπει να ολοκληρωθεί από την απερχόμενη Βουλή και όχι από την επόμενη. Και αυτό γιατί εάν επιχειρούσε την αναθεώρηση στην επόμενη Βουλή ως καγκελάριος, ο Μερτς θα χρειαζόταν κατά πάσα πιθανότητα και τις ψήφους του ακροδεξιού κόμματος AfD, κάτι που θέλει να αποφύγει πάση θυσία.
Τη Δευτέρα πάντως οι «Πράσινοι» ανακοίνωσαν, ότι δεν πρόκειται να στηρίξουν τα σχέδια του Μερτς για το Ειδικό Ταμείο των 500 δισ., με τον απερχόμενο αντικαγκελάριο Ρόμπερτ Χάμπεκ να δηλώνει στο περιοδικό DER SPIEGEL, ότι CDU και SPD «δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το μέλλον, την προστασία του κλίματος και την αλληλεγγύη των γενεών, παρά μόνο για να μοιράζουν δωράκια στην εκλογική τους πελατεία».
