Ολοκληρώθηκε η παράδοσή της τον Μάιο του 2009, ενώ τμήματά της είχαν ήδη τεθεί σε κυκλοφορία, σταδιακά, κατά τα προηγούμενα έτη. Από τότε, ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τους Κήπους Έβρου έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί — παρά το γεγονός ότι πρόκειται για οδικό άξονα στρατηγικής σημασίας, ο οποίος ενώνει την Ευρώπη με την Ανατολή. Μέχρι το τέλος του 2025, το δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης της Εγνατίας Οδού θα παραχωρηθεί για 35 χρόνια στο σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Egis projects, το οποίο θα υλοποιήσει επενδύσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οριστικοποιήθηκε μετά την πρόσφατη ψήφιση της σύμβασης παραχώρησης από την Ολομέλεια της Βουλής.
Με αυτόν τον τρόπο, ο παλαιωμένος αυτοκινητόδρομος γυρίζει σελίδα, καθώς πρόκειται να μετατραπεί σε σύγχρονο οδικό άξονα ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μελέτες για το πρώτο τμήμα του έργου ξεκίνησαν το 1970, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1980 παραδόθηκε το πρώτο ολοκληρωμένο τμήμα. Υπάρχουν, δηλαδή, σήραγγες που χτίστηκαν τη δεκαετία του 1980, με τον δρόμο να χρειάζεται πλέον εκτεταμένη συντήρηση. Πρόκειται για παράμετρο που «σχετίζεται με την ασφάλεια των μετακινούμενων και με το επίπεδο ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται σε αυτούς», όπως δήλωσε πρόσφατα ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι άμεσα θα ξεκινήσουν μέτρα οδικής ασφάλειας σε όλο το μήκος της Εγνατίας Οδού, δηλαδή παρεμβάσεις που είναι απαραίτητες μέχρι την αναβάθμιση των περίπου 60 σηράγγων, αλλά και του συνόλου του οδικού άξονα. Στόχος είναι οι σήραγγες να πιστοποιηθούν από τη Διοικητική Αρχή Σηράγγων, ώστε να ενταχθούν στην κατηγορία Ε, όπου ισχύουν περιορισμοί για σχεδόν όλα τα επικίνδυνα φορτία. Σε επόμενη φάση, θα ενταχθούν στην κατηγορία Α, όπου δεν θα υπάρχουν περιορισμοί για τέτοιου είδους φορτία.
Παράλληλα, έργα θα πραγματοποιηθούν σε όλο το μήκος του αυτοκινητοδρόμου των 658 χιλιομέτρων και στους κάθετους άξονές του, ώστε να αποκτήσουν σύγχρονες προδιαγραφές. Οι εργασίες αυτές, που θα αντιμετωπίσουν σύντομα οι οδηγοί, είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση από τις σήραγγες και τον υπόλοιπο αυτοκινητόδρομο. Οι οδηγοί θα πρέπει να προσαρμοστούν στις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που θα τεθούν σε εφαρμογή τις επόμενες εβδομάδες, καθώς ο άξονας θα αναβαθμίζεται ενώ παραμένει σε λειτουργία. Εκτός από την πλήρη αναβάθμιση του δρόμου, ο παραχωρησιούχος θα κατασκευάσει 16 σταθμούς εξυπηρέτησης αυτοκινήτων (ΣΕΑ) και 12 χώρους στάθμευσης αναψυχής.
Σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, αναμένεται επίσης αναπροσαρμογή των διοδίων.
Η έναρξη της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού θα συνοδευτεί από την καταβολή εκτιμώμενου τιμήματος 1,269 δισ. ευρώ, το ακριβές ποσό του οποίου θα προσδιοριστεί μέσω διαδικασίας προσαρμογής της χρηματοδότησης στα τρέχοντα επιτόκια, με βάση τον μηχανισμό υπολογισμού του χρηματοοικονομικού κόστους (rebalancing).
Εντός πέντε ετών από την έναρξη της παραχώρησης, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Egis θα υλοποιήσει επενδύσεις άνω των 420 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση του οδικού άξονα και την αναβάθμιση των κάθετων αξόνων. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η αναβάθμιση του άξονα Χαλάστρα–Εύζωνοι, ώστε να αποκτήσει προδιαγραφές κλειστού αυτοκινητόδρομου. Συνολικά, κατά τη διάρκεια των 35 ετών της παραχώρησης, θα πραγματοποιηθούν έργα βαριάς συντήρησης αξίας 1,8 δισ. ευρώ.
